Chia sẻ lên:
Tranh sơn mài

Tranh sơn mài

Nơi sản xuất:
Sơn mài Hạ Thái
Đặt hàng tối thiểu:
100
Hình thức thanh toán:
Chuyển khoản

Mô tả chi tiết

 

 
 Ngày nay, việc kết hợp Sơn mài cùng những nguyên liệu khác đã tạo nên sự đa dạng về chủng loại sản phẩm. Bên cạnh các sản phẩm sơn mài có phôi gỗ, hình thức sử dụng phôi gốm, phôi MDF (Cót ván ép)... đã tạo ra nhiều sản phẩm sơn mài độc đáo, dần khẳng định vị thế thương hiệu sơn mài  Việt Nam trên thị trường thủ công mỹ nghệ quốc tế.

1. Nguyên liệu thô: Một sản phẩm sơn mài được kết tạo từ những nguyên liệu chính sau:

+ Sơn: được tạo từ cây sơn, dầu trẩudầu trámnhựa thông và nhựa dó...

+ Màu: sơn mài cổ truyền dùng 2 màu cơ bản là cánh gián đen và đỏ, loại màu chế từ khoáng chất vô cơ (son) nên không bị phân huỷ trước ánh sáng và thời gian.

+ Các sản phẩm từ vàng như vàng thếp...  và các sản phẩm từ bạc như bạc thếpbạc dánbạc xaybạc dầm...

+ Các vật liệu khác: vỏ trứng, vỏ trai, vỏ ốc, bột điệp...

+ Ngày nay, người ta đã chế tạo thành công các loại sơn công nghiệp có thể thay thế các loại sơn mài cổ truyền do có nhiều ưu điểm, nhất là dễ dàng trong sản xuất tranh và màu sắc thì vô cùng phong phú.

2. Sản xuất:

Có thể nói công nghệ sơn mài chỉ có nguyên lý chung nhưng khác biệt trong kinh nghiệm, kỹ thuật của từng cá nhân. Kỹ thuật làm tranh khác với làm tượng, lại khác với trang trí đồ vật, sơn phủ hoàng kim... Có thể chia làm một số công đoạn chính sau: bó hom vóc, trang trí, mài và đánh bóng.

2.1 Bó hom vóc: 
Đây là công đoạn bó cốt gỗ (đồ vật cần sơn).

- Dùng đất phù sa (có thể dùng bột đá) trộn sơn ta giã nhuyễn cùng giấy bản rồi hom, chít các vết rạn nứt của tấm gỗ. Mỗi lớp sơn lại lót một lớp giấy (hoặc vải màn) sau đó còn phải đục mộng mang cá để cài và gắn sơn cho các nẹp gỗ ngang ở sau tấm vóc (ván gỗ) để chống vết rạn xé dọc tấm vải. Sau đó để gỗ khô kiệt mới hom sơn kín cả mặt trước, mặt sau. Công đoạn này nhằm bảo vệ tấm vóc không thể thấm nước, không bị mối mọt, không phụ thuộc môi trường làm gỗ co ngót.

2.2 Hoàn thiện trang trí:

- Khi có được tấm vóc nói trên (hoặc các mô hình chạm khác bình hoa, các bộ đồ khác), người chế các món đồ phải làm các công đoạn gắn, dán các chất liệu tạo màu cho tác phẩm trước tiên như: vỏ trứng, mảnh xà cừ, vàng, bạc...sau đó phủ sơn rồi lại mài phẳng, tiếp đến dùng màu.

Với kỹ thuật sơn phủ tượng và đồ nội thất như: hương ánhoành phicâu đối... người thợ phải làm trong phòng kín và quây màn xung quanh để tránh gió thổi các nguyên liệu: quỳ vàng, quỳ bạc, tránh bụi bám vào nước sơn còn ướt.

2.3 Mài và đánh bóng:

- Vì dầu bóng đã pha màu để vẽ nên độ bóng chìm trong cốt màu tạo thành độ sâu thẳm của sản phẩm do đó sau mỗi lần vẽ phải mài. Người xưa sử dụng lá chuối khô làm giấy nháp. Đến nay, nguyên tắc đánh bóng sản phẩm lần cuối chưa có gì thay thế phương pháp thủ công vì loại tranh này không được phép phủ dầu bóng. Đó chính là điểm độc đáo của sơn mài. Sự thành công của một tranh sơn mài nói riêng và sản phẩm sơn mài nói chung phụ thuộc rất lớn vào công đoạn sau cùng. Có một số thứ để mài và đánh bóng như: than củi xoan nghiền nhỏ, tóc rối, đá gan gà v.v..

Hiện nay, tranh sơn mài sử dụng nguyên liệu là sơn Nhật được dùng khá phổ biến. Sơn Nhật lại nhanh khô và làm cho việc ai đó muốn vẽ tranh ở nước ôn đới cũng có thể thực hiện được. Nhưng khi sử dụng sơn Nhật, để tranh được bóng, người ta thường dùng một lớp sơn trong (sơn cánh gián) phủ ra bên ngoài tranh, còn nếu tranh sơn mài dùng sơn ta, chỉ cần lấy nắm tóc rối xoa lên tranh, hoặc dùng bàn tay có độ ẩm (có ít mồ hôi) xoa lên tranh, tranh sẽ rất bóng. Tuy nhiên, tranh sơn màu dùng sơn ta vẫn được ưa chuộng hơn vì sự công phu trong quá trình làm tranh và khi nhìn, nó tạo độ sâu cho bức tranh hơn. 

Sơn mài xuất hiện trên thế giới đã lâu, nhất là tại các nước vùng Đông Nam Châu Á: Trung Quốc, Nhật Bản, Triều Tiên, Miến Điện... Hiện nay, những nhà khảo cổ học còn đang tranh cãi về nguồn gốc, xuất xứ của ngành sơn mài cổ truyền.

Từ một tấm gỗ, khối gỗ thô sơ, để làm tốt phần "vóc" của sơn mài, trước hết người họa sĩ phải phủ trên mặt gỗ một lớp sơn sống trộn với bột đất và mạt cưa để làm "tít" gỗ, quá trình này còn được gọi là "chu hom" Xong, phủ lên một lớp sơn sống để phát vải lên bề mặt gỗ rồi lại đem chu hom từ 5 đến 6 lần, trước mỗi lần chu hom mới phải ủ khô và mài Rồi thì lót sơn 5 nước và ủ khô trong khoảng thời gian từ 3 đến 5 ngày (tùy thuộc vào thời tiết). Để hoàn tất cái "cốt gỗ" (vóc) phải mất 2 tháng cho những bức sơn mài thông thường, đối với một số bức sơn mài nghệ thuật có khi mất cả năm trời. Sau đó, ta đi màu son 3 nước và mài bóng. Phần việc còn lại là trang trí bức sơn mài. Đối với loại sơn son thiếp vàng thì công đoạn này có phần đơn giản hơn: ta chỉ cần vẽ rồng, phủ vàng lá hay bạc lá lên trên rồi sơn lên một lớp sơn cánh dán và mài bóng. Đối với tranh sơn mài nghệ thuật thì phức tạp hơn nhiều, các công đoạn còn phụ thuộc rất lớn vào tính sáng tạo của họa sĩ: Khi bức tranh đã được mài nhẳn, muốn "cẩn" (vỏ trứng) lên tranh thì ta phải đụa gỗ theo phác thảo, cẩn vỏ trứng vào đem ủ khô rồi mới mài. Đến đây là phần việc của vẽ tranh và tạo màu. Sau khi vẽ tranh vào tạo màu hoàn tất ta ủ khô và sơn lên một lớp sơn cánh dán. Một thời gian khi bức tranh đã khô ta đem mài và đánh bóng bằng bột than cho mịn. Sự thành công của một bức tranh sơn mài phụ thuộc rất lớn vào công đoạn sau cùng.

Sơn mài truyền thống có thể chia là 3 loại: Loại sơn quang gồm các vật dụng bằng mây, tre, gỗ, như hộp, quả, khay... được quang thếp một lớp sơn mỏng theo cách riêng, có nhuộm màu nhẹ, khá phổ biến trong dân dã loại sơn son thếp vàng chỉ được thấy trong các gia đình quyền quý, khá giả, các nhà thờ họ, đình chùa, nhất là tại các lăng tẩm cung điện vua chúa... Nhưng nổi tiếng và độc đáo nhất là loại sơn mài đắp nổi. Về cơ bản cũng giống như sơn son thếp vàng nhưng các chi tiết được đắp nổi được trộn với hỗn hợp bột đá non, tro mo cau và giấy tinh giã nhỏ, tùy theo từng sản phẩm mà sử dụng cho thích hợp. Sơn mài đắp nổi có nhiều trong nội phủ, hoàng cung với nhiều chi tiết hoa văn vô cùng phong phú, tinh xảo.

Tranh sơn mài thời gian qua “ra lò” khá nhiều. Một số triển lãm cá nhân còn trưng bày toàn tranh sơn mài. Điều này chứng tỏ tranh sơn mài vẫn có sức hấp dẫn lớn đối với các họa sĩ, kể cả các họa sĩ trẻ vốn ưa thíchcái mới lạ và hiện đại

Sự thật không thể phủ nhận là, cho đến nay nghệ thuật sơn mài Việt Nam đã có những cách tân đáng kể. Thông qua sự thể nghiệm, tìm tòi, các họa sĩ trẻ đã ít nhiều làm cho bộ mặt hội họa sơn mài truyền thống có nhiều nét mới, đa dạng, độc đáo hơn! Sự sáng tạo đầu tiên mà những người ít am hiểu hội họa nhất cũng rất dễ dàng nhận thấy, đó là bên cạnh cái sắc lóng lánh của vàng bạc, cái sắc đỏ tươi tắn của son và sắc đen quyến rũ của sơn ta, người ta còn thấy những sắc tím, sắc xanh, sắc hồng... khiến cho tranh sơn mài mất hẳn sự đơn điệu, nhàm chán về màu sắc.

Rồi để tranh sơn mài có sức sống và mềm mại hơn, đồng thời tránh được sự cong vênh do thời gian và điều kiện khí hậu thời tiết, có họa sĩ đã nghĩ ra cách thay thế những tấm vóc đen bóng với vẻ đẹp thô cứng, góc cạnh bằng những quả bầu khô hay những tấm đá đen. Sự sáng tạo độc đáo này đã mang đến cho bức tranh sơn mài sự sống động và thanh thoát.

 

 

Xem thêm các sản phẩm liên quan
HT2300 Tranh sơn mài Hạ Thái vẽ tay
HT2300 Tranh sơn mài Hạ Thái...
HT2301 Tranh vẽ tay sơn mài Hạ Thái
HT2301 Tranh vẽ tay sơn mài H...
HT2302 Tranh sơn mài Hạ Thái
HT2302 Tranh sơn mài Hạ Thái
HT2303 Tranh sơn mài
HT2303 Tranh sơn mài
HT2304 Tranh Hạ Thái sơn mài
HT2304 Tranh Hạ Thái sơn mài
HT2305 Tranh sơn mài vẽ tray
HT2305 Tranh sơn mài vẽ tray
Tranh sơn mài picasso
Tranh sơn mài picasso
Tranh sơn mài vẽ cô gái mặc áo dài
Tranh sơn mài vẽ cô gái mN...
Tranh sơn mài Hạ Thái
Tranh sơn mài Hạ Thái
Tranh sơn mài
Tranh sơn mài